Увядзенне

Дагавор рэнты вядомы з сярэдніх стагоддзяв. У літаратуры згадваюцца дзве асновныя прычыны взнікнення дагавора рэнты в еврапейскім заканадавстве. На думку вядомага французскага цивилиста Л.Ж. Морандьера, адной з іх з'являвся недахоп наявных грошай - акалічнасць, якое прывяло да з'явленню рэнты нерухомасці (рэнтнай арэнды). Вучоны пісав, што "РЋласнік, які жадав прадаць сваю нерухомую маёмасць, лягчэй знаходзів пакупнiка, які жадав выплаціць яму вечную рэнту, чым такога, які б пагадзівся б выплаціць капітальную суму, бо багацця наявных грошай не было ". Іншую прычыну з'явлення рэнты Л.Ж. Морандьер бачыв у тым, што "Царква, гэтак жа як і свецкае заканадавства, забараняла працэнтныя пазыкі, якія тавруюць як ліхвярскія ". На яго думку, "гэта быв сарамлівы забарону, і людзі выдасканальваліся в яго абыходах. У прыватнасці, для гэтага карысталіся дамовай аб усталяванні рэнты. Пазычальнік, які атрымлівав капітальную суму, прымав на сябе не абавязак выплачваць працэнты на гэтую суму і вярнуць яе, а нявызначаную абавязак выплачваць крэдытору штогадовую рэнту "1.

дагаворнай інстытут рэнты, замацаваны нормамі гл. 33 ГК РФ, з'являецца новым для расійскага грамадзянскага заканадавства. Гэты інстытут адсутнічав у дарэвалюцыйным грамадзянскім заканадавстве, хоць быв вядомы расійскай навуцы грамадзянскага права. Вядомы расійскі цивилист К. Пабеданосцав пісав, што "наша заканадавства не мае асаблівага разраду для дагавора рэнты і не згадвае пра яго. Аднак, па агульнаму правілу 1528 і 1530 арт. Зак. Гр., Магчыма і в нас заключэнне падобнай дамовы ... В«2. Незадовга да Кастрычніцкай рэвалюцыі мела месца спроба замацавання інстытута дагавора рэнты в Грамадзянскім уложении3, гл. ХIX якога называлася "Пажыццёвы даход (рэнта) і пажыццёвае втрыманне". Цікава, што у праекце Грамадзянскага вкладанне даваліся вызначэння дамовы аб пажыццёвым даходзе (рэнце) (ст.1100) і яго разнавіднасці - аб пажыццёвым утрыманні (Ст.1101), а паняцце пастаяннай рэнты, вядомае сучаснаму расейскаму заканадавству, адсутнічала.

У ГК РСФСР 1922 г., як і в іншых актах грамадзянскага заканадавства таго часу, дагаворныя мадэлі, падобныя дагавору рэнты, адсутнічалі в сілу прычын ідэалагічнага парадку: ніякае ліхвярства ня дапушчалася наогул. Разам з тым, ужо в гады нэпа пачасціліся выпадкі заключэння дагаворав продажу жылых будынкав пад умовай прадаставлення прадавцу пажыццёвага втрымання. Такія дагаворы неаднаразова разглядаліся судамі. Арыентацыя судов пры гэтым лёгка згадваецца з тлумачэнні аддзела НКЮ N1103 ад 12 кастрычнік 1923 г, у якім адносна перадачы жылых будынкав пад прадаставленне утрыманнем прадавцу пакупніком сказана, што "альбо гэтая здзелка няшчырыя, прыкрываючы фактычнае дарэнне, альбо яна відавочна не выгадная для адной з баков і прымушае падазраваць ліхвярскай элемент "4. p> 14 верасня 1925 г. Пленум Вярховнага Суда РСФСР, с...